Fransa, İngiltere, Kanada ve Avustralya’nın, gelecek ay toplanacak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda tanıyacaklarını açıklaması bekleniyor. Bu gelişmenin Filistin’in diplomatik konumunu güçlendirmesi ve İsrail üzerindeki uluslararası baskıyı artırması öngörülüyor. 

Filistin’in “devlet olarak tanınması” süreci, uluslararası alanda giderek geniş destek buluyor. BM’ye üye 193 ülkeden yaklaşık 147’si, Filistin’i devlet olarak tanıdıklarını açıklamış durumda. Bu gelişme, Filistin’in uluslararası diplomatik varlığını güçlendirdiği gibi bağımsızlık mücadelesinde de önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Özellikle gelecek ay düzenlenecek BM Genel Kurulu’nda çok sayıda ülkenin Filistin’i devlet olarak tanıyacağını açıklamasının uluslararası arenada Filistin’e yönelik diplomatik desteğin daha da güçlenmesine ve İsrail üzerindeki baskının artmasına yol açabileceğine dikkat çekiliyor.

Fransa, ülkesinin Filistin Devleti’ni tanıyacağını duyurdu

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Filistin Devleti'ni tanıyacağını açıkladı ve bu kararın eylül ayında BM Genel Kurulu'nda resmi olarak duyurulacağını belirtti. Macron, “Filistin'in tanınmasının Orta Doğu'da kalıcı barış için önemli bir adım olduğunu” vurguladı. Macron’un bu çıkışı, beraberinde pek çok ülkenin de Filistin’i eylül ayındaki toplantıda “devlet olarak tanıma” açıklamalarını getirdi.

Birleşik Krallık da “Gazze'deki insani durumu iyileştirilmezse” Filistin’i tanıyacak

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer da, “İsrail'in Gazze'deki insani durumu iyileştirmemesi halinde BM Genel Kurulu'nda Filistin Devleti'ni tanıyacaklarını” açıkladı. Starmer, bunun bölgedeki kalıcı barış için önemli bir adım olacağını ifade etti.

Kanada’nın “tanıma” kararı Trump’ı kızdırdı

Daha sonra Kanada Başbakanı Mark Carney, “ülkesinin Filistin Devleti'ni tanıyacağını ve bu kararın eylül ayında BM Genel Kurulu'nda açıklanacağını” duyurdu. Carney, “bu adımın iki devletli çözüm yönündeki uzun vadeli desteklerinin bir parçası olduğunu” belirtti.

ABD Başkanı Donald Trump ise bu karara, "Vay canına. Kanada, Filistin'in devlet statüsünü desteklediğini az önce duyurdu. Bu, bizim onlarla bir Ticaret Anlaşması yapmamızı çok zorlaştıracak. Ey Kanada" ifadesini kullandı.

Avustralya: İki devletli çözüm, Orta Doğu'daki çatışmalara son vererebilir

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese de “ülkesinin Filistin Devleti'ni tanıyacağını ve bu kararın Eylül ayında BM Genel Kurulu'nda resmiyet kazanacağını” duyurdu. Albanese, “iki devletli çözümün Orta Doğu'daki çatışmalara son vermek için umut olduğunu” belirtti. 

Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon da ülkesinin Filistin'i devlet olarak tanıyıp tanımayacağına gelecek ay karar verileceğini açıkladı.

Alman kamuoyu ülkelerinin Filistin’i tanımasını istiyor

Gazze’deki insani felaket, Avrupa’da İsrail’e yönelik tepkileri artırdı. İsrail’in Gazze’yi tamamen işgal kararı sonrası Başbakan Friedrich Merz, Gazze’de kullanılabilecek silahların İsrail’e ihracatını askıya aldıklarını duyurdu. Ancak Alman kamuoyunda, Filistin’in devlet olarak tanınması yönünde güçlü bir talep var. Forsa’nın anketine göre Almanların yüzde 54’ü, Filistin’in şimdi devlet olarak tanınmasından yana.

Bu süreç, Batı ülkeleri arasında daha da yaygınlaşabilir

Avrupalı uzmanlar, bu sürecin Batı ülkeleri arasında daha da yaygınlaşacağını gösterdiğine dikkati çekiyor. Bu gelişmelerin, Filistin'in uluslararası alandaki diplomatik konumunu güçlendireceğini vurguluyor. 

Filistin’i, 2024-2025 yıllarında “tanıyan” ülkeler

Filistin'in devlet olarak tanınması, yıllar içinde birçok ülke tarafından kabul edildi. Özellikle 2024 ve 2025 yıllarında Norveç, İrlanda, İspanya, Slovenya, Ermenistan, Kolombiya, Meksika, Jamaika, Bahamalar, Trinidad ve Tobago, Barbados Filistin'i devlet olarak tanma kararı aldı.

Norveç, uzun yıllardır “bağımsız Filistin Devleti” fikrini destekliyor

Norveç, 22 Mayıs 2024’te Filistin Devleti'ni resmen tanıma kararını açıkladı. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, “bu adımın iki devletli çözümün sağlanabilmesi için önemli bir katkı olduğunu” belirtti. Norveç, Avrupa Birliği (AB) üyesi olmamakla birlikte, uzun yıllardır “bağımsız Filistin Devleti” fikrini desteklediğini ifade ediyordu. Norveç’in bu kararı üzerine İsrail, Oslo'daki büyükelçisini istişare için geri çağırdı.

İrlanda ve İspanya da geçen yıl Filistin’i devlet olarak tanıdı

İrlanda ve İspanya, 28 Mayıs 2024’te Filistin Devleti'ni resmen tanıdıklarını duyurdu. İrlanda’nın kararı, hükümetin kabine toplantısında alındı.  Dublin ile Ramallah arasında tam diplomatik ilişkilerin kurulması süreci başlatıldı. İrlanda Başbakan Simon Harris, “bu adımın iki devletli çözümün sağlanması için bir umut ışığı olduğunu” belirtti.

İspanya’nın kararında, “Filistin'in 1967 sınırları içinde ve Doğu Kudüs'ün başkent olarak kabul edilmesi gerektiği” vurgulandı. İspanya’nın bu adımı, İsrail ile diplomatik gerilime yol açtı. İsrail, Madrid Büyükelçisi'ni geri çağırarak konsolosluk hizmetlerini durdurdu.

Ermenistan-İsrail gerginliği

Ermenistan da 21 Haziran 2024’te Filistin Devleti'ni resmen tanıma kararını açıkladı. Bu karar, Ermenistan'ın dış politikasında önemli bir adım olarak değerlendirildi. Filistin Devleti, bu kararı memnuniyetle karşıladı ve Ermenistan'a teşekkür etti.

Ermenistan ile İsrail arasındaki diplomatik gerilim, özellikle Azerbaycan-Ermenistan çatışması ve Dağlık Karabağ savaşının ardından daha belirgin hale geldi. İsrail, Azerbaycan ile yakın askeri ve stratejik işbirliği yürüterek, Azerbaycan’ı çeşitli askeri ve teknolojik yollarla destekledi. İsrail, savaş esnasında Azerbaycan’a silah ve insansız hava araçları (İHA) gönderdi, istihbarat paylaşımı yapıldı, hava savunma ve radar sistemleri sağladı, Azerbaycan askerlerine çeşitli askeri ve istihbarata dayalı eğitim ve danışmanlık hizmetleri verdi.

Filistin’i ilk kez devlet olarak tanıyan ülkeler

Filistin Ulusal Konseyi’nin 15 Kasım 1988’deki bağımsızlık ilanının ardından, birçok ülke Filistin’i devlet olarak tanıdı. Bu süreçte Türkiye, Mısır, Libya, Suriye, Suudi Arabistan ve Ürdün, Filistin’i hızlı bir şekilde diplomatik kanallar üzerinden tanıyan ilk ülkeler arasında yer aldı.

Türkiye, Filistin’in temsilciliğinin açılmasını destekledi

Türkiye, ilan sonrasında “Filistin’in temsilciliğinin açılmasını” destekleyerek Arap-İsrail çatışmasında dengeyi sağlamaya çalıştı.

Mısır ve Libya, Filistin’in bağımsızlığını resmen tanıyıp siyasi ve mali destek sağlarken, Suriye Filistin’in uluslararası arenada temsil edilmesini destekledi.

Rusya da Filistin’i ilk tanıyan ülkeler arasında

Suudi Arabistan, diplomatik tanımanın yanında ekonomik yardım sağlayarak Filistin davasını destekledi; Ürdün ise Batı Şeria’daki Filistinlilerle yakın bağlarını gözeterek tanımayı gerçekleştirdi.

Aynı dönemde Sovyetler Birliği (bugünkü Rusya) da Filistin’i tanıyarak, Orta Doğu’daki etkisini artırmayı ve Arap dünyasıyla ilişkilerini güçlendirmeyi hedefledi.

Bu ülkeler, hem diplomatik kanallar üzerinden tanımayı resmileştirdi hem de Filistin’in uluslararası alanda temsil edilmesini destekledi. Bu adımlar, aynı zamanda, Filistin’in BM’de gözlemci statüsü kazanması ve sonraki yıllarda daha fazla ülke tarafından tanınmasının yolunu açtı.

ANKA