Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA), 2024 yılında 383 insani yardım çalışanının hayatını kaybettiğini açıkladı. Bu rakam, bir yıl içinde kaydedilen en yüksek sayı olarak tarihe geçti.

Dünya İnsani Yardım Günü'nde açıklama

UNOCHA, 19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü vesilesiyle yaptığı yazılı açıklamada, 383 insani yardım çalışanının ölümünün "şok edici" boyutta olduğunu vurguladı.

Açıklamada, bu durumun çatışma ve kriz ortamındaki tüm sivilleri korumak ile cezasızlığa son vermek adına ciddi bir uyarı teşkil ettiği belirtildi.

En çok etkilenen kesim: Yerel yardım çalışanları

BM'nin verilerine göre, hayatını kaybeden insani yardım çalışanlarının büyük çoğunluğu toplumlarına hizmet eden yerel personellerden oluşuyor. Bu kişiler görevleri başında ya da evlerinde saldırıya uğrayarak yaşamlarını yitirdi.

2024 yılında yaşanan diğer olumsuz gelişmeler ise şöyle:

308 yardım çalışanı yaralandı

125 kişi kaçırıldı

45 kişi gözaltına alındı

Gazze ve Sudan'da ağır bilanço

UNOCHA'nın açıklamasında, 2024'te insani yardım çalışanı ölümlerinde 2023'e kıyasla yüzde 31'lik bir artış kaydedildiği ifade edildi.

Ölenlerin bölgesel dağılımında:

181 kişi Gazze'de hayatını kaybetti

60 kişi Sudan'daki şiddetli çatışmalar nedeniyle öldürüldü

2025'te de endişe verici trend sürüyor

BM yetkilileri, 2025 yılının ilk sekiz ayında bu rahatsız edici eğilimin tersine döneceğine dair herhangi bir işaret bulunmadığını açıkladı. 14 Ağustos itibariyle 265 yardım çalışanının daha hayatını kaybettiği bildirildi.

21 ülkede artan şiddet

Yardım çalışanlarına yönelik şiddetin, 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla 21 ülkede artış gösterdiği kaydedildi.

UNOCHA açıklamasında şu değerlendirmeye yer verildi:

"İnsani yardım çalışanlarına, varlıklara ve operasyonlara yönelik saldırılar, uluslararası insani hukuku ihlal ediyor. Bu durum, savaş ve afet bölgelerinde mahsur kalan milyonlarca insanın yaşam kaynaklarını baltalıyor."

BM Güvenlik Konseyi'nden koruma kararı

BM Güvenlik Konseyi, Mayıs 2024'te çatışma taraflarının ve üye ülkelerin insani yardım çalışanlarını koruma yükümlülüğünü teyit eden 2730 sayılı kararı kabul etmişti. Kararda ayrıca ihlallerin bağımsız soruşturmalar yoluyla çözülmesi çağrısında bulunulmuştu.

Ancak açıklamada, bu konudaki hesap verebilirlik eksikliğinin yaygın olarak devam ettiği kaydedildi.

"Uluslararası eylemsizliğin utanç verici göstergesi"

BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Tom Fletcher, insani yardım çalışanlarına yönelik saldırıların aslında hizmet verdikleri insanlara yapıldığını vurguladı.

Fletcher şu değerlendirmeyi yaptı:

"Bu ölçekte, hiçbir hesap verme sorumluluğu olmadan gerçekleştirilen saldırılar, uluslararası eylemsizlik ve ilgisizliğin utanç verici bir göstergesidir."

Acil eylem çağrısı

Fletcher, insani yardım topluluğu adına güç ve nüfuz sahibi olanları acil eyleme geçmeye çağırdı:

"Sivilleri ve yardım çalışanlarını korumasını ve faillerden hesap sormasını bir kez daha talep ediyoruz. Yardım çalışanlarına yönelik şiddet kaçınılmaz değil, son bulmalı."

BM yetkilileri, insani yardım çalışanlarının korunması için uluslararası toplumdan daha etkili önlemler alınması gerektiğini belirtiyor.