ABD'de federal hükümet, Kongre'nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması nedeniyle kapandı.

Ülkede salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varılamadı.

Hükümetin kapanması ne anlama geliyor?

ABD yasalarına göre Kongre, 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yıl için bütçeyi onaylayamazsa, bu aranın geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor.

Bu geçici bütçenin de kabul edilememesi halinde federal hükümet, harcama yetkisini kaybederek temel hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerine ara vermek durumunda kalıyor.

Kongre'de bütçe neden onaylanamadı?

ABD Temsilciler Meclisi, federal hükümete 21 Kasım'a kadar finansman sağlanmasını öngören geçici bütçe tasarısını 19 Eylül'de onaylamıştı ancak Senato, Cumhuriyetçilerin sunduğu bu tasarıyı reddetmişti.

Senatörler, Demokratların hükümete finansman sağlanmasını ve yaklaşık 1 trilyon dolarlık sağlık hizmetleri düzenlemesini içeren tasarıyı da onaylamadı. Bunun ardından Cumhuriyetçilerin desteklediği tasarı yeniden oylamaya sunulsa da gerekli oy sayısına ulaşamadı.

Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının süresinin uzatılmasını ve Donald Trump yönetiminin yaptığı Medicaid kesintilerinin geri alınmasını istiyor. Cumhuriyetçiler ise mevcut harcama oranlarında herhangi bir değişiklik içermeyen bir geçici bütçe tasarısında ısrar ediyor.

Kapanmadan kimler ve hangi hizmetler etkilenecek?

ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), yaklaşık 750 bin çalışanın ücretsiz izne çıkarılabileceğini öngörüyor. Kapanma sonrası geriye dönük maaş ödemelerinin günlük yaklaşık 400 milyon dolara ulaşabileceği belirtiliyor.

Hükümetin harcama yetkisinin kaybettiği kapanma sürecinde, "temel" olmayan hizmetlerde görevli kamu çalışanları ücretsiz izne çıkarılıyor.

ABD ordusu, istihbarat kurumları, kamu hastaneleri, havaalanları ve hapishanelerde görevli personel, "temel hizmetlerde" görev yaptığından çalışmaya devam ediyor. Ancak çalışanlar, kapanma dönemlerindeki maaşlarını genellikle Kongre yeni bir bütçe geçirene kadar alamıyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın tartışmalı kararlarla çeşitli şehirlere gönderdiği Ulusal Muhafız'a bağlı yüzlerce güvenlik görevlisi de maaş alamayabilir. Toplamda yaklaşık 2 milyon asker bu dönemde maaşsız çalışacak.

Sosyal Güvenlik, Medicare ve Medicaid hizmetleri yavaşlamalar olsa da sürecek. ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) halk sağlığı denetimi faaliyetleriyse büyük ölçüde sınırlandırılacak.

Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı'nda çalışanların yaklaşık yüzde 60'ı kapanma süresince görevine devam edecek. Geri kalanlarsa ücretsiz izne çıkarılacak.

Ülke genelinde havaalanı güvenliği, hava trafik kontrolü gibi temel hizmetler sürecek, ticari uçuşlar da devam edecek. Ancak birçok personel maaş almadan çalışmak zorunda kalacak.

Kongre üyelerinin yıllık 174 bin dolarlık maaşlarıysa Anayasa gereği ödenmeye devam edecek.

Yasin Sofuoğlu - İndyturk