Beşar Esad rejiminin devrilmesinin yıldönümü yaklaşırken, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani, 8 Aralık 2024'ten önce yaşanan çatışmaların bazı sırlarını ve muhaliflerin Rus engelini nasıl aşabildiğini ve Rus saldırılarını nasıl önlediğini açıkladı.
Şeybani geçtiğimiz gün Al-Majalla dergisine verdiği röportajda, "Rus hava kuvvetlerini etkisiz hale getirmemiz gerekiyordu. Temel bir soruya dayanan bir çözüm bulduk: Rusların Suriye'deki çıkarları nedir? Çıkarları bir rejim olarak Beşar rejimiyle mi bağlantılıdır? Yoksa bir devlet olarak Suriye ile çıkarlarını korumak mı istiyorlar? Ya da bu coğrafi konumdan belirli çıkarlara hizmet etmek için mi yararlanıyorlar?" ifadelerini kullandı.
Şeybani, başkent Şam'a doğru ilerleyen Suriyeli grupların Rus kuvvetlerinin bulunduğu cepheleri etkisiz hale getirdiğini söyledi.
O sırada savaşı yöneten Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, Halep'in kurtarılması ve Hama'nın kurtarılması için taarruzun başlamasının ardından, devam eden askeri operasyonların ortasında Ruslarla konuşmak için doğru zamanın geldiğini gördüğünü söyledi.
Şeybani, "Adını açıklamayacağım çok yüksek bir makamla iletişim kurduk ama sanki Putin'in kendisiyle konuşuyormuş gibiydim. İletişim doğrudan oldu, Türkiye üzerinden değil" dedi. Şöyle ekledi: "O sırada bir bildiri yayınladık ve yayınlandıktan sonra Putin'in bildiriyi okuduğunu ve beğendiğini öğrendik ve bu bilgiyi biz savaşa devam ederken aldık. Bizim için bu mesaj kancanın takıldığı anlamına geliyordu."
Suriyeli bakan daha sonra Ruslarla “Bab el Hava sınır kapısında yüz yüze” bir toplantı yapıldığını doğruladı.
Suriye heyetinin Rus tarafına, Moskova'nın Esad’a verdiği desteğin yanlış olduğunu ve Suriye halkının değişim istediğini söylediğini aktardı. Şeybani Ruslara, “Suriye'de gerçek çıkarlarınız varsa, bunlar yeni hükümetle ulusal temelde organize edilebilir, pazarlıklar ya da milislerle değil” dedi.
"Esad’ın düşmesi Rusya'nın Suriye'den çıkacağı anlamına gelmiyor"
Şeybani ayrıca Rus heyetine, Esad rejiminin düşmesinin Rusya'nın Suriye'den çıkması anlamına gelmediği şeklinde kendi deyimiyle “kilit bir cümle” söyledi.
Suriye heyeti Rus heyetinden İdlib ve Halep'in bombalanmasının durdurulmasını, özellikle de muhalefetin bunu yapabilecek durumda olmasına rağmen Rus üslerini bombalamamış olması nedeniyle, talep etti.
Suriye heyeti Ruslardan “Güvenlik Konseyi'nde Suriye muhalefetine karşı siyasi seferberliği, medyanın mevcut değişime karşı kışkırtmalarını ve şehirlerin bombalanmasını durdurmalarını, iki taraf arasında ileride yapılacak toplantılarda Rus güçlerinin çekilmesinin kolaylaştırılması ya da isterlerse yeniden konumlandırılmalarının görüşülmesini ve rejime her şeyin bittiği mesajının verilmesine yardımcı olmalarını” istedi.
Görüşmenin sonunda Rus heyeti Şeybani'ye sadece “grupların Şam'a ulaşmayı bekleyip beklemediklerini ve ne kadar süre içinde ulaşacaklarını” sordu.
Şeybani ise bu soruya, "Evet, Şam'a ulaşacağız, muhtemelen 48 saat içinde." şeklinde yanıt verdi.
Şeybani ve Şara birkaç hafta önce Moskova'yı ziyaret etmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin yeni bir temelde gelişmeye başladığını teyit etmişlerdi.
Rusya yıllarca eski rejimi siyasi ve askeri olarak destekledi ve güçlerini Suriye'deki iki önemli üs olan Hmeymim ve Tartus'ta konuşlandırdı. Söz konusu üsler halen Rusya tarafından kullanılıyor.