Avrupa Birliği, Rusya’ya yönelik 17'nci yaptırım paketinde uzlaştı. Ayrıca AB, Kremlin’in Beyaz Saray ve 'Gönüllüler Koalisyonu' tarafından önerilen 30 günlük, koşulsuz ateşkesi reddetmeye devam etmesi hâlinde yeni bir yaptırım dalgası geleceğini de söyledi.
Bu yaptırım, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i Türkiye’de doğrudan barış görüşmeleri yapmaya davet etmesiyle eş zamanlı geldi. Görüşme, ABD Başkanı Donald Trump tarafından da destekleniyor. Ancak Kremlin henüz Putin’in İstanbul’a gidip gitmeyeceğini doğrulamadı.
Zelenskiy, “Eğer Putin gelmez ve oyun oynarsa, bu savaşın bitmesini istemediğinin kesin göstergesidir,” dedi.
Yeni yaptırım paketi üzerindeki ön anlaşma ise Çarşamba sabahı AB büyükelçileri toplantısında sağlandı ve önümüzdeki hafta dışişleri bakanları tarafından resmen onaylanması bekleniyor.
Yaptırımlara ekonomik gerekçelerle sıklıkla karşı çıkan ve bu yıl iki kez yaptırımların uzatılmasını neredeyse engelleyen Macaristan bu kez itiraz etmedi. Diplomatik kaynaklara göre, üye ülkeler arasında perde arkasındaki görüşmeler de büyük tartışmalara sahne olmadı. Bu da teklifin kapsamının sınırlı olabileceğine işaret ediyor.
Yeni yaptırım paketinin birincil hedefi, Kremlin’in Batı’nın petrol ticareti üzerindeki kısıtlamalarını aşmak için kullandığı 'gölge filo' oldu. Bu filo, eski, sigortasız gemilerden oluşuyor. Bunların kimlik gizleme, sahte veri iletme, transponderları (radar sorgulamaya yarıyor) kapatarak görünmez olma ve petrol varillerinin menşeini gizlemek için gemiden gemiye transfer gibi aldatıcı yöntemlere başvurduğu düşünülüyor. Ayrıca bu gemilerin kritik altyapıya sabotaj faaliyetlerine karıştığından da şüpheleniliyor.
AB bugüne dek bu 'gölge filo'ya ait 153 tankeri kara listeye alarak limanlara ve hizmetlere erişimini engellemişti. Yeni yaptırımlar yaklaşık 200 gemiyi daha listeye ekliyor ve toplam sayı 350’nin üzerine çıkıyor.
Ayrıca, Rusya’nın askeri sanayi kompleksiyle bağlantılı 75 kişi ve şirket ile Moskova’ya çift kullanımlı ürün tedarik ettiği düşünülen 30’dan fazla firma da yaptırım listesine alındı. AB menşeli, füze üretiminde kullanılabilecek kimyasalların ihracatı da yasaklandı.
Avrupa’dan açık mesaj: Ateşkes yoksa yaptırım var
Son paketin neredeyse tamamlanmasıyla birlikte Brüksel, bir sonraki adımı planlamaya başladı. Diplomatik cephede ilerleme sağlanamaması, Avrupa genelinde Rusya’ya ekonomik baskının artırılması çağrılarını güçlendirdi. Ancak Kremlin, bu öneriye olumlu yaklaşmış değil.
AB Komisyonu Sözcüsü, “Ateşkes sağlanamazsa yeni yaptırımlar gündeme gelecektir,” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, gece yaptığı açıklamada, olası bir sonraki yaptırım paketinde Rusya’nın finans, petrol ve doğalgaz sektörlerinin hedef alınabileceğini söyledi. Macron’un ifadelerine göre, Avrupa’nın amacı karada, havada ve denizde 30 günlük bir ateşkes sağlayarak topraklar ve güvenlik garantileri meselesini görüşmeye açmak.
Ancak bu tür etkili bir plan, Macaristan’ın direnciyle karşılaşabilir. Mevcut yaptırımları yenilemeyi sonunda kabul eden Budapeşte’nin sürpriz itirazı, Brüksel’de alarma neden oldu. AB şu anda veto yetkilerini baypas etmenin yollarını araştırıyor.