ABD-Çin ticaret savaşındaki gerilemenin etkisiyle Wall Street'te haftalık bazda yaşanan geniş çaplı yükselişin ardından Moody's'in ABD'nin kredi notunu düşürmesiyle küresel piyasalarda yeniden riskten kaçış eğilimi hakim oldu.
Küresel hisse senedi endeksleri Pazartesi günkü Asya seansında ABD varlıklarındaki satışların yeniden başlamasıyla düştü ve ABD hisse senedi vadeli işlemleri, dolar ve devlet tahvillerinin tümü geriledi.
Cuma günü Amerika'nın önde gelen kredi derecelendirme kuruluşlarından Moody's Ratings, artan hükümet borcu ve genişleyen mali açıklar nedeniyle artan endişeler nedeniyle "ABD'nin uzun vadeli ihraççı ve kıdemli teminatsız notlarını" en üst seviye olan Aaa'dan Aa1'e düşürdü.
Ajans yaptığı açıklamada, "10 yılı aşkın bir süredir, ABD federal borcu sürekli mali açıklar nedeniyle keskin bir şekilde artmıştır. Bu süre zarfında federal harcamalar artarken vergi indirimleri hükümet gelirlerini azaltmıştır. Açıklar ve borçlar arttıkça ve faiz oranları yükseldikçe, devlet borçları üzerindeki faiz ödemeleri de belirgin bir şekilde artmıştır," ifadelerini kullandı.
Moody's'in kredi indirimi rakip kuruluşların benzer hamlelerini takip etti: Standard & Poor's 2011 yılında ABD'nin kredi notunu AA+'ya düşürmüş, Fitch Ratings ise 2023 yılında aynı not indirimine gitmişti.
Bu karar, yatırımcıların algılanan riskleri telafi etmek için daha yüksek bir prim talep etmeleri nedeniyle ABD devlet tahvili getirilerinde artışa yol açtı. 10 yıllık Hazine tahvilinin getirisi cuma günü 5 baz puan (1 baz puan = 0,01 yüzde puanı) artarak yüzde 4,48'e yükseldi. Ayrıca pazartesi günkü Asya seansında yüzde 4,51'e çıktı. Puan indiriminin, hisse senetleri ve dolar dahil olmak üzere diğer ABD varlıklarına yönelik yatırımcı iştahını da azalttığı görüldü.
Moody's, federal bütçe esnekliğinin vergilendirme ve hükümet harcamalarında ayarlamalar yapılmadan "sınırlı" kalmasını bekliyor. Kuruluş, 2017 Vergi Kesintileri ve İstihdam Yasası'nın uzatılması halinde ABD açığının önümüzdeki on yıl içinde yaklaşık 4 trilyon dolar (3,58 trilyon euro) artacağını öngördü.
Moody's, "Federal faiz ödemeleri, 2024'te yaklaşık yüzde 18 ve 2021'de yüzde 9 iken, 2035'e kadar gelirin yaklaşık yüzde 30'unu emecektir," diye ekledi.
Avustralya'daki Capital.com'da kıdemli piyasa analisti olan Kyle Rodda, "Bu durum, ABD borçlarında bir piyasa riski seviyesine işaret ediyor, yani ekonomi artık hükümetin yükümlülüklerini yerine getirmek için gerekli büyüme oranlarında çalışamazsa ABD tahvillerinin değeri tehlikeye girebilir," dedi.
Riskten kaçış havası hakim
ABD hisse senedi vadeli işlemleri, Moody's'in not indiriminin ardından pazartesi günkü Asya seansında keskin bir düşüş yaşadı. TSİ 05:42 itibarıyla Dow Jones Industrial Average vadeli işlemleri yüzde 0,65, S&P 500 yüzde 0,92 ve Nasdaq Composite yüzde 1,22 oranında geriledi.
Asya hisse senetleri de riskten kaçış havasının etkisiyle baskı altında kaldı. Aynı dönemde Japonya'nın Nikkei 225 endeksi yüzde 0,66, Avustralya'nın ASX 200 endeksi yüzde 0,46 ve Hong Kong'un Hang Seng endeksi yüzde 0,56 değer kaybetti.
Dalgalanma etkisi pazartesi sabahı Avrupa piyasalarını da vurdu ve Euro Stoxx 600, CAC 40, FTSE 100 ve DAX gibi büyük endekslerin tümü erken ticarette kırmızı renkte işlem gördü.
ABD doları da diğer G10 para birimleri, özellikle de euro, Japon yeni ve İsviçre frangı gibi güvenli liman para birimleri karşısında zayıfladı. Altın fiyatları, artan güvenli liman talebiyle yükseldi ancak sarı metal, muhtemelen yükselen ABD tahvil getirilerinin baskısı nedeniyle gün içi en yüksek seviyesinden geri çekildi. Altın vadeli işlemleri geri çekilmeden önce yüzde 1'in üzerinde artış gösterdi ve TSİ 05:12 itibarıyla yüzde 0,8 artışla ons başına 3.213 dolardan işlem gördü.
Piyasa tedirginliğine rağmen Rodda, Moody's'in hamlesinin etkisinin kısa süreli olacağını düşünüyor.
"Bunun kalıcı bir etkisi olacağını düşünmüyorum," diyen Rodda, puan indiriminin "ABD'nin yürüttüğü çok gevşek mali politikanın ve ABD kamu maliyesine ilişkin yapısal sorunların bir hatırlatıcısı" olduğunu düşünüyor.
Euronews