Yönetmen Sedat Kıran, Mezopotamya'nın sözlü kültür geleneğinin taşıyıcısı olan dört görme engelli dengbêjin hayatını konu alan Xewnên Tarî (Karanlık Rüyalar) adlı yeni belgesel filmini 2025 yılında izleyiciyle buluşturmaya hazırlanıyor.
Film, müzikle hayata tutunan ve karanlık dünyalarını sesle aydınlatan sanatçıların ilham verici öykülerini beyaz perdeye taşıyor.
2025 yapımı belgesel "Karanlık Rüyalar", her biri coğrafyasının kültürel dokusuyla yoğrulmuş dört görme engelli müzisyenin hayat hikâyelerine odaklanıyor.
Yapım, sanatçıların sadece biyografik portrelerini sunmakla kalmıyor, aynı zamanda onların dünyayı algılama biçimlerini, bilinçaltlarını ve müzikle kurdukları derin bağı sinematik bir dille anlatmayı hedefliyor.
Dört usta, dört ayrı hikaye
Belgeselde, Diyarbakırlı kaval ustası Elîye Qerejdaxî (Ali Sanal), Mardinli erbane sanatçısı Derwêş Şêxmûs (Şeyhmus Bakış), dengbêjlik geleneğinin güçlü sesi Fadilê Kufragî (Fadıl Dağlı) ve Hakkarili söz ustası Abdulkadir Kızılkaya’nın hayat hikâyeleri yer alıyor. Her birinin çocuk yaşta farklı nedenlerle görme yetisini kaybetmesi ve müziği bir yoldaş, bir ifade biçimi ve bir yaşam kaynağı olarak benimsemesi, filmin ana temasını oluşturuyor.
Film, Karacadağ yaylalarında kavalının sesini yankılandıran Ali Sanal'dan, Sultan Şeyhmus dergâhında erbanesiyle tanınan Şeyhmus Bakış'a; köy odalarında dinlediği yüzlerce yıllık kılamları kendi sesiyle yeniden yaşatan Fadıl Dağlı'dan, sözlü edebiyat geleneğini yeni nesillere aktaran Abdulkadir Kızılkaya'ya uzanan dokunaklı bir yolculuk sunuyor.
Yönetmen Sedat Kıran'dan kültürel hafızaya bir bakış
Yönetmen Sedat Kıran, daha önce çektiği "Abur", "Mîrkut" ve "Bilûra Nişo" gibi belgesellerle bölgenin kültürel ve sosyal dokusuna odaklanan çalışmalarıyla tanınıyor. "Karanlık Rüyalar" ile Kıran, bu kez kamerasını bölgenin sözlü edebiyat geleneğinin yaşayan hafızalarına çevirerek, sanatın engel tanımayan gücünü vurguluyor. Röportajlar ve sahici anlatımlarla zenginleştirilen film, izleyiciyi müziğin ve insan ruhunun derinliklerinde bir yolculuğa çıkarmayı vaat ediyor.
İki yıla yakın bir süredir çekim ve kurgu çalışmaları devam eden belgeselin, 2025 yılında gösterime girmesi planlanıyor.
Rudaw