Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Kürdistan Bölgesi’nde çalışan şirketleri “korkutmak ve haklarına el sürmek” suçlaması ile Irak Petrol Bakanı İhsan Abdulcabbar hakkında suç duyurusunda bulunduğunu açıkladı. Bakanlık ayrıca, Bağdat El Kerh Mahkemesi’nin bu şirketleri mahkemeye davet etmesine de tepki göstererek, “Bağdat’taki hiçbir mahkemenin böyle bir karar alma yetkisi yoktur” dedi.

Kürdistan Bölgesi Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Irak Petrol Bakanlığı’nın talebi üzerine Kürdistan Bölgesi’nde faaliyet gösteren yabancı şirketlerin soruşturulmak üzere mahkemeye çağırılması ve Bağdat’ın Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasası’na yönelik tedbirlerine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.

Bağdat El Kerh Mahkemesi’nin 19 Mayıs 2022 tarihinde, DNO, Western Zagros, HKN, Shamaran, Genel Energy, Addax ve Golf Keystone şirketlerini mahkemeye çağırdığı bilgisine yer verilen açıklamada, “El Kerh Mahkemesi’nin bu adımı, Irak hükumeti Petrol Bakanı ve yetkililerinin, (Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasasına karşı) aldığı dizi yasa dışı önlemin son halkasıdır ki bu adımın Bağdat’ta kendisini sözde Federal Yüksek Mahkemesi olarak tanıtan bir mahkemenin kararına dayandığı anlaşılıyor” ifadelerine yer verildi.

Irak Federal Yüksek Mahkemesi’nin 15 Şubat 2022'de, “siyasi bir kararla” 2007’de Kürdistan Parlamentosu’nda çıkarılan ve Irak Anayasası ile tamamen uyumlu olan Kürdistan Petrol ve Gaz Yasasını iptal etme girişiminde bulunduğuna işaret edilen açıklamada, “Bağdat’ta hiçbir mahkemenin böyle bir yetkisi yoktur” denildi.  

“Yüksek Federal Mahkeme anayasaya göre kurulmamıştır”

Açıklamada, Kürdistan Bölgesi Başkanlığı, Yasama ve Yürütme Başkanlığı ile Kürdistan Bölgesi Yüksek Yargı Konseyi’nin de daha önce Federal Mahkemenin bu kararını reddettiği hatırlatıldı.

Kürdistan Bölgesi Yüksek Yargı Konseyi’nin, 4 Haziran 2022 tarihli açıklamasında, bir kez daha Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasasının meşru bulduğuna ve yasayı desteklediğine dikkat çekilen açıklamada, şu sözlere yer verildi:

“Irak Federal Anayasası’nın 92. Maddesine göre, Temsilciler Meclisi tarafından Irak Federal Yüksek Mahkemesi’nin yapısının belirlenmesi için bir yasa çıkarması gerekmektedir. Ancak şimdiye kadar böyle bir yasa çıkarılmamıştır. Bu yüzden ‘Federal Yüksek Mahkeme’ anayasaya göre kurulmamıştır. Dolayısıyla bu görevi yürütecek hiçbir yasal yetkiye sahip değildir. Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasası ise tamamen yetki kapsamı dışındadır.”

“Petrol Bakanlığı hakkında dava açıldı”

Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, 2 Haziran 2022 tarihinde Kürdistan Bölgesi hükumeti tarafından, “görevini kötüye kullanmak”, Kürdistan Bölgesi’nde faaliyet gösteren şirketlere elektronik posta göndermek suretiyle “gözdağı vererek korkutmak” ve söz konusu şirketlerin “haklarına el sürmek” suçlaması ile Irak Petrol Bakanlığı hakkında Erbil Soruşturma Mahkemesi'nde dava açıldığını bildirdi.

Bakanlık ayrıca 5 Haziran 2022 tarihinde Irak Petrol Bakanı İhsan Abdulcabbar hakkında aynı gerekçe ile suç duyurusunda bulunduğunu açıkladı.

Ne olmuştu?

Irak Federal Yüksek Mahkemesi (FYM), 15 Şubat 2022’de Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasasının "Anayasaya aykırı olduğuna ve ihraç gelirlerinin Bağdat'a teslim edilmesi gerektiğine" dair karar aldı.

Karar, Kürdistan Bölgesi yönetimi tarafından sert bir şekilde kınanarak reddedildi.

Kürdistan Bölgesi Yüksek Yargı Konseyi, 17 Mayıs 2022 tarihli açıklamasında, Federal Yüksek Mahkemesi’nin kararına yanıt verdi.

Konsey, Kürdistan Bölgesi hükumetinin petrol ve doğalgaz dosyasına yaklaşımı ile bu konuda attığı adımların Irak anayasası ve Kürdistan Parlamentosu'nun çıkardığı petrol ve gaz yasasıyla uyumlu olduğuna vurgu yaptı.

Irak anayasasının 110’uncu maddesine göre, petrol ve doğalgaz dosyası hakkındaki özel yetkilerin federal hükumetin yetki alanı dışında olduğuna vurgu yapan Konseyi, Irak anayasasının 112’inci maddesinin, federal hükümet, Kürdistan Bölgesi hükumeti ve petrol üreten vilayetlere, 2005 yılından sonra keşfedilen petrol sahalarında imtiyaz yetkisini yerel hükumet veya yönetime verdiğine dikkat çekti, Kürdistan Bölgesi'ndeki petrol ve gaz sahalarının da bu kapsama girdiğini belirtti.

Yüksek Yargı Konseyi, 2007’de Kürdistan Parlamentosu tarafından çıkarılan “Kürdistan Bölgesi Petrol ve Doğalgaz Yasası”nın da Irak Anayasasına aykırı olmadığını yineledi.

Kürdistan Petrol ve Gaz Yasası

Irak Yüksek Federal Mahkemesi, 15 Şubat 2022’de Kürdistan Bölgesi’nin gaz ve petrol yasasının "Irak anayasasına aykırı olduğuna ve ihraç gelirlerinin Bağdat’a teslim edilmesi gerektiğine" dair karar çıkardı.

Kürdistan Parlamentosu, 6 Ağustos 2007’de "Kürdistan Bölgesi Petrol Yasası"nı kabul etmişti.

Parlamento’da onaylanan yasaya göre, bölgedeki petrollerin işletilmesi için "Kürdistan Ulusal Petrol Şirketi" kurulmasına karar verilmişti.