Laik kesim kendi tarihsel üstünlüğünden o denli emin ki ‘Yerlileri’ anlamamak bir yana, onları kendi rasyonalitesi ışığında, yapaylaştırarak kategorize ediyor ve böylece anlama imkanını hepten elden kaçırıyor. Ne yazık ki bu ‘rüya’ kısa zamanda bitecek ve laik kesim akut bir ‘yabancılaşma’ sorunu ile karşı karşıya olduğunu hissedecek. Çünkü laiklerin ‘öteki’ dedikleri artık ‘yerli’… Ve laikler de artık ‘yabancı’. Aralarından yerlileşmek isteyenler varsa bunun yolu ‘millileşmeden’ geçiyor. Diğer deyişle yabancılıktan kurtulmak için önce (yeni) devlete biat etmeniz gerek. Bu sayede yerliliğe (kimlik olarak olmasa da) siyaseten yaklaşmanız mümkün.

Cumhurbaşkanlığı sistemi sayesinde seçimlerin bir referandum havasına girmesi ve ardından gelen ‘yenilgi’ belki de laik kesim için bir düşünme fırsatı yaratır. Çünkü parlamenter sistem, hiçbir partiye çoğunluk sağlamadığı ve farklı partilerin koalisyonuna yol açtığı ölçüde gerçekleri bir miktar bulanık hale getiriyordu. ‘Azınlıktaydık ama iktidarın parçası olabilirdik.’

Cumhuriyet ana doğrultu olarak Kemalizm üzerinden yürüdüğü sürece sorun hayati değildi… Ötekiler arada bir iktidara ortak çıksa, hatta ele geçirse bile bunun geçici olacağına inanılıyordu. Ne de olsa ülkenin ideolojik anlamda asıl sahipleri ‘bizlerdik’.

Toplumun kültürel muhafazakarlar (dindarlar) ve kültürel ilericiler (laikler) şeklinde bölünmüş olduğu ‘gözlemi’ laik kesim açısından ayrıca rahatlatıcıydı. Hayat kaçınılmaz olarak ‘ileriye’ gideceğine (sosyolojiyi o yönde tetikleyeceğine) göre bugünkü azınlıkta olma hali de geçiciydi. Nicelik açısından handikaplı durumda olunsa bile nitelik açısından üstünlük barizdi…  

Bu basit (kaba?) değerlendirmenin laik kesimin bilinçdışında köklü şekilde yerleşik olduğunu düşünüyorum. En entelektüel ve derinlikli olanlarımızın bile psikolojik beklentisi bu yönde ve buradan hareketle de bir tür ‘haklılık’ ya da üstünlük duygusuna sahibiz.  

yazının devamı için tıkla