1. HABERLER

  2. KURDİSTAN

  3. Kürdistan’da 25 bin şirket faaliyet yürütüyor
Kürdistan’da 25 bin şirket faaliyet yürütüyor

Kürdistan’da 25 bin şirket faaliyet yürütüyor

A+A-

Kürdistan Bölgesi Şirket Kayıt Müdürlüğü verilerine göre, Kürdistan’da 22 bin 269 yerli, 3 bin 180 yabancı olmak üzere toplam 25 bin 499 şirketi bulunuyor.

 

Kürdistan’da IŞİD’le savaş ve mali kriz nedeniyle 2013 ile 2016 yılları arasında yeni şirket tescilinde yüzde 64 oranında düşme yaşandı.

 

Rûdaw’a konuşan Kürdistan Bölgesi Şirket Kayıt Müdürü Dilzar İsmail, son birkaç yıldır ekonomide yaşananlardan dolayı yeni şirketlerin kurulmasının sekteye uğradığını söyledi.

 

Dilzar İsmail, “2010-2013 yılları arasında 8 bin 727 yerli, bir milyon 661 ise yabancı şirket tescili yapıldı. Ancak IŞİD’le savaş ve mali kriz nedeniyle yeni şirketlerin kurulması da sekteye uğradığını söyleyebiliriz” dedi.

 

“Mali kriz sekteye uğrattı”

 

IŞİD’le savaşın ve mali krizin sonlanmasına ilişkin İsmail, şöyle dedi:

 

“Vergi ve harc artırımı nedeniyle bazı şirketlerin çalışmaları donduruldu. Aralarında büyük petrol firmalarının da bulunduğu yaklaşık 400 firma da kapısına kilit vurdu.”

 

İstatistiklere göre, 2013 yılı 2 bin 980 firmanın kurulmasıyla en yüksek seviyeye ulaştı.  

 

2011 yılı ise yabancı firmalar için altın dönemdi. Nitekim 2011 de 478 firma, kuruluşları için resmi işlem yaptı.

 

“Geçmiş yıllarda Kürdistan’ın mali açıdan iyi olmasından dolayı sermaye ve şirket kayıtları mevcut duruma göre farklılıydı” diyen İsmail, “O dönemde kayıt yapan yerli ve yabancı firmaların çoğu üretime yönelikti. Ancak son dönemde yeni kurulan şirketler daha çok sınırlı ticari faaliyetler yürütüyorlar”diye konuştu.

 

Mevcut durumda 5 yeni firmanın kayıt için müdürlüklerine başvurduğunu belirten İsmail, “Çoğu firma geçici ticaret için kayıt yaptırıyorlar. Örneğin; firmaların bazıları canlı hayvan ithalatı, bazıları göçmenlere yönelik ihtiyaçlar ya da enerji alanında ticarete yönelik faaliyet yürütüyorlar” ifadelerini kullandı.

 

"Türkiye merkezli firmalar ilk sırada"

 

Kürdistan Bölgesi’nde 3 bin 180 yabancı şirketten yüzde 44’ü Türk firmaları, yüzde 11’i İran, yüzde 6’sı Lübnan, yüzde 5’i Birlişik Arap Emirlikleri (BAE) ve diğer körfez ülkeleri oluştururken, düşük oranda ABD ve Avrupalı şirketler de bulunuyor.

 

Geçen yıl 50 yabancı firmanın müdürlüklerine kayıt yaptığını belirten İsmail, “Önceki yıllarda yılda 300 ila 400 yabancı firma kayıt için bize başvuruyordu. Ancak mevcut durumda gerileme söz konusudur” dedi.

 

Kürdistan Bölgesi’ndeki firmaların yüzde 67’si Erbil’de bulunuyor.

 

Erbil Şirket Kayıt Müdürlüğü verilerine göre, yaşanan mali krizler birlikte son 3 yılda 3 bin 392 yerli, 341 yabancı firma başkent Erbil’de tescil edildi. Söz konusu dönemde ayrıca, 127 yerli ve 50 yabancı firma da kapatma kararı aldı.

 

Erbil Şirket Kayıt Müdür Yardımcısı Nasır Aziz Reşid, şunları söyledi:

 

“Son 3 yılda yeni şirket kayıtlarına yönelik gerileme var. Ancak bu yıl gözle görülür bir ilerleme var. Bu yılın ilk 3 ayında 6’sı yabancı 252 firma kuruldu.

 

Kurulan firmaların çoğu gıda, ilaç ve hayvan ithaline yönelik ticari firmalardır. Bazı yapı ve üretime yönelik firmalar da kuruldu ancak bunların oranı oldukça düşük.

 

Bakanlar Kurulunca alınan karara göre, şirketlerin tescil ve diğer resmi evrak işlemlerinde vergi artırıldı. Önceki yıllarda yerli firmaların kayıt işlemleri 78 bin dinar, her bir milyon dinar sermaye için de 4 bin 500 dinar alınıyordu. Ancak alınan mevcut kararla, kayıt işlemleri için 400 bin dinar, her bir milyon sermaye içinde 7 bin 500 dinar ödenmesi gerekiyor.  

 

Yabancı şirketler için ise kayıt işlem ücreti 290 binden 600 bine yükseltildi. Her bin dolar sermaye içinde 7 bin 500 dinar ödenmesi gerekiyor. Ayrıca şirket kayıt ücreti ise önceki yıllara oranla 4 kat artırıldı.”

 

Nasır Aziz, “Kayıt işlemlerinde yapılan vergi artırımı yeni şirketlerin kurulmasına engel olmakla birlikte mevcut şirketlerin de bir kısmının kapanmasına neden oldu” dedi.

 

Resmi kayıtlara göre, Kürdistan Bölgesi’nde son 3 yılda 177’si Erbil’de toplam 400 şirket kapanma kararı aldı.

 

Şimdiye kadar 10 firmanın kapatılması işlemini yürüttüğünü belirten Avukat Ahmed Uzer, ise şunları söyledi:

 

“Daha önce iş insanları ve sermaye kesimi yeni şirket açmak için bize başvururdu. Kriz ve harcların artırılmasından sonra birçok şirket faaliyetlerini dondurma veya tamamiyle şirket kapatma talebiyle bize başvuruyor.

 

“200 bin şirkete ihtiyaç var”

 

Hükümete yerli ve yabancı firmalara ilişkin öneride bulunduklarını belirten Kürdistan Bölgesi Şirket Kayıt Müdürü Dilzar İsmail, sözlerine şunları ekledi:

 

“Şirket kayıtlarının e-Devlet sistemine geçilmesini ve kayıt işlemleriinn yüzde 90 düşürülmesiyle birlikte, yıllık vergi yerine de gümrük vergilerine ağırlık verilmesini önerdik. Ayrıca 10 milyon dinar sermeyeye sahip olan küçük ve orta ölçekli firmalarında şirket kurmaları için de teşvikte bulunması gerektiğini önerdik.

 

Nüfusla orantılı olarak düşündüğümüzde Kürdistan Bölgesi’nin 200 bin şirkete ihtiyacı var. Bu nedenle de küçük çaplı şirketlere yönelik bu konuda çalışma yürütülebilir. İş sahaları genişletilmesi halinde de hükümete kazanç sağlamakla birlikte, iş insanları da daha aktif olacaklardır. Bununla birlikte hakları da korunmuş olacaktır.”

Etiketler : ,

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.