1. YAZARLAR

  2. Yavuz Yılmaz

  3. FANATİZM VE ELEŞTİRİ
Yavuz Yılmaz

Yavuz Yılmaz

Analiz
Yazarın Tüm Yazıları >

FANATİZM VE ELEŞTİRİ

A+A-

                                      

Fanatizm, bir düşünce veya inanca körü körüne bağlılıkla belirginleşen, düşüncesine yönelik her türlü eleştiriyi reddeden ideolojisini savunmak için şiddeti meşru gören ve araçsallaştıran bir tutumdur.

 

Fanatik bir militana, kendi anlayışından farklı bir düşünceye eleştiri yapması ve karşı tez üretmesi asla yetmez. Tatminsizliğini eleştirel baktığı metni yazanın veya farklı düşünceye sahip insanın kişiliğine yönelterek, küçük dünyasının kışkırttığı arzuları tatmin etmeye çalışır. Düşünceye düşünceyle karşılık verecek entelektüel donanımdan mahrum olduğu için, en önemli karakteristik özelliğini devreye sokar; hakaret. Muhatap alınmadıkları dünyanın eşiğinden girme şartının bilgi ve ahlak olduğunun bilincine varması çok kolay değildir. Böyle bir tutum onu zaten fanatizmin dışına taşıyacaktır.

Fanatizmi besleyen en önemli tutum bilgi sahibi olmaktan çok ideoloji ve inanç sahibi olmak ve bu ideoloji ve inancı şiddet kullanarak savunma eğilimidir. Bir kimsenin bilgi sahibi olmaması, dahası cahil olması yadırganacak bir durum değildir. Sorun olan kişinin kendi sınırlarını bilmemesi, dahası kendini alim zannetmesidir. Fanatiğin tavrı "Alim bazı şeyleri bilir, cahil her şeyi." Sözünde geçen cahilin tavrıdır. Alim daima şüpheyle bakar, cahil bildiğinden o kadar emindir ki, en küçük bir şüphesi yoktur. Sınırlarını bilmek alim ile fanatiği, cahili, militanı ayıran en belirgin ölçüttür.

Fanatik keskin ideolojik cümleler kurar; bu yüzden empati yoksunudur. Empati, kendini ötekinin yerine koyup, onu anlamaya çalışmaktır. Radikal ideolojiler ve örgüt mensubu militanlar empati yoksunudur

Düşünce entelektüel bir birikim ister. Düşüncenin aktarımı ise iki şeye ihtiyaç duyar: Dil ve ahlak. Militan bir fanatik hem bilgiden, hem de bilgiyi aktarım araçları olan dil ve ahlaktan yoksundur. Bu yüzden sürekli gergin ve öteki saydığı düşüncelere karşı hoşgörüsüzdür.

Düşünceler ve onları besleyen kaynaklar ne kadar kısır ve verimsiz ise dil o kadar sert ve ötekileştiricidir. Fanatiğin bilgiye değil, slogana ihtiyacı vardır. Bilgi, müzakere ve tartışmayı öne çıkarır; fanatik bir militanın müzakereye değil kavgaya ihtiyacı vardır. Bundan dolayı sürekli çatışmayı öne çıkaran bir üslup kullanır.


            Fanatik, sahip olduğu düşüncelerde hata ihtimali olduğunu asla kabul etmez. Bundan dolayı düşüncelerini kabul etmememiz, eleştirmeniz, olaylara farklı açılardan bakmanız fanatik tarafından normal karşılanmaz. Fanatik için normal olan kullandığı aşağılayıcı, yargılayıcı, hakaret edici ve ötekileştirici dildir. Hiç kuşkusuz fanatiğin kullandığı dil düşüncenin namusuna yakışmaz. Ötekileştirici dil, faşizmin, negatif milliyetçiliğin, sosyalist ideolojilerin ve örgütlerin dilidir.

İslam düşüncesi bilgiye açık bir düşüncedir. Kur’an’a inanan bir insanın farklı düşüncelerden korkup çekinmesine hiç gerek yoktur. Çünkü Kur’an öğretisine göre batıl sabun konuğu gibidir. Hiç kazanma şansı yoktur. Yeter ki siz, samimi olarak Allah'a inanın ve güvenin. Kazanamıyorsanız samimiyetinizde veya bilginizde bir sorun vardır. Burada kazanç modern anlamda değil, Allah'ın rızasını kazanmakla ilgilidir.

Terör ve şiddete başvurmadığı sürece en aykırı düşünce bile olsa dillendirilebilir, savunulabilir. Kur’an bizi muhataplarımızla tatlı bir dille tartışmaya davet eder. İnsanların çoğu tartışmadan hakaret etmeyi anlıyorlar. Hz. Peygamberin yönlendirdiği gibi yeni fikirlerin ortaya çıkmasını sağlayan tartışma rahmettir. Dövüşmek, hakaret etmek, aşağılamak Müslümanca bir tavır değildir.

 

Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.