1. YAZARLAR

  2. Fehmi KORU

  3. Aya gidiliyor müjdesi Mars seyahatine denk geldi.. Ülkemizin uzay macerası…
Fehmi KORU

Fehmi KORU

http://fehmikoru.com/
Yazarın Tüm Yazıları >

Aya gidiliyor müjdesi Mars seyahatine denk geldi.. Ülkemizin uzay macerası…

A+A-

 

İlk gençliğimde, muhalifler, mucidinin Aziz Nesin olduğunu sandığım bir tekerlemeyi her fırsatta tekrarlayıp sokakları inletirlerdi: “Eller aya, biz yaya” tekerlemesini… 

Zeki Alasya – Metin Akpınar ikilisinin tiyatroları olan Devekuşu Kabare uzun yıllar Haldun Taner’in ‘Astronot Niyazi’ oyununu sergilemişti. Oyunun kadrosunda ‘Astronot Niyazi’ rolü Kemal Sunal’ındı. “Kemal Sunal’ı ilk nerede izledim?” sorusunu kendime her sorduğumda aklıma o rolü gelir. 

Aya ilk ayak basanlar Apollo 11 uzay aracıyla giden Amerikalılardı. 

Uzay aracı kadrosundan astronot Neil Armstrong aya ilk ayak bastığında (21 Temmuz 1969) “Bu, bir insan için küçük fakat insanlık için büyük bir adım” demişti.

Türkiye’de yaşayanlar ‘telesafir’ olarak toplaştıkları evlerde, o zamanlar ancak pek nadir ailelerde bulunan TV cihazlarında, siyah-beyaz TRT ekranından, aya inişi olaydan bir gün sonra izleyebildiler. 

Ülkedeki TV sayısının o yayından sonra arttığını sanırım. 

Neil Armstrong’un aya ayak basan ilk insan olarak ziyaret ettiği başkentlerden Kahire’de toplum karşısında konuşurken işittiği bir sese “Bu şarkı da ne, nereden geliyor?” tepkisini verdiği, işittiğinin ‘ezan’ olduğu söylendiğinde “Ben onu ayda da dinlemiştim” dediği bir yerlerde haber olarak karşımıza çıktığında çok sevinmiştik. 

Yalan da olsa güzel bir anekdot olarak bir süre bizleri idare etmişti o haber… 

Benim ilk gençliğimi yaşadığım günler şimdi hem AK Parti genel başkanı hem de cumhurbaşkanı olan Tayyip Erdoğan’ın da tanıklık ettiği bir dönemdir; “Eller aya, biz yaya” tekerlemesi ve aya ilk insanın inişi sonrasında yaşananlar onun da belleğinde yer etmiş olmalı. 

Günler öncesinden ‘özel ve güzel haber’ diye paylaştığı “Aya insan göndereceğiz” müjdesini verirken fark edilen heyecanı o günlerin eseridir. Gençler o günleri bilmedikleri için heyecanına şaşırmış olabilirler. 

Ay yolculuğundan neden vazgeçildi? 

ABD’nin aya yolculuk macerası dönemin başkanı John F. Kennedy’in 1962 yılında “Bu on yılın sonunda ilk insanlı uzay aracını aya göndereceğiz” demesiyle başlamıştı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan da “10 yıl içerisinde aydayız” hedefini koydu. 

Aya ilk varan Apollo 11 uzay aracı ABD tarafından gönderilen altı seferden ilkiydi; o seferlerin beşi başarıyla hedefe varmıştı. Sonuncu seferi yapan Apollo 17’den sonra (1970) aya insanlı seferler durdu. 

“Neden acaba?” sorusuna cevap arayanlar şu gerçekle karşılaşırlar: Pahalı olduğu için… Kennedy hedefi koyduğunda maliyetin 7 milyar doları bulacağı düşünülmüştü; sonunda toplam maliyet 20 milyar dolar oldu. 

Ayda hayat bulunmadığı ve orada yaşamanın mümkün olmayacağı da anlaşılmıştı. Vazgeçildi.

Şimdilerde uzayda farklı bir hedef var: ‘Kızıl gezegen’ de denilen Mars… 

Dünyanın en zengin adamı unvanını yakında ele geçiren Elon Musk kurduğu SpaceX şirketiyle Mars’a yolcu taşımayı hedefliyor. İlk hesaplarda biletlerin adam başı 500 bin doları bulacağı söyleniyordu (dönüş bedava olacak), Musk bu rakamın 100 bin doları geçmeyebileceğini açıkladı 2019 yılında. İlk Mars seferinde yer almak isteyenler ve bunun için kaynak ayıranlar arasında bizden de birkaç ismin olduğunu gazeteler haberleştirdiği için biliyoruz. 

Arap aleminde bir sevinç, bir sevinç 

Önceki gün Arap Dünyası bir sevinçle uyandı: Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından uzaya gönderilen ‘Hope Probe’ (umut arayışı) isimli araç Mars’ın yörüngesine girdi. BAE ve Körfez’deki diğer Arap ülkeleri “Bu işi ilk biz başardık” sevincinde. [Aslında Umut’tan önce dört uzay aracı daha Mars yörüngesine ulaşmıştı]. Mars’tan ilk fotoğrafları bu hafta sonu göndermesi bekleniyor Umut’un… 

Umut projesi küçük bir Körfez ülkesi olduğu halde büyük devlet olma rüyası gören ve öyleymiş gibi davranma çabasına giren BAE yönetimi için bir güç gösterisi. Bu yıl nisan ayında bağımsızlığa kavuşmasının 50. yıldönümünü kutlayacak BAE için bu bir prestij projesi. [Amerikalılar aya 1969’da gittiler, o zaman henüz BAE bağımsızlığına kavuşmamıştı bile.] Parası da var, uzaya seyahata harcayabiliyor BAE.

BAE Mars’a uzay aracı gönderme olayını dünya siyasetine ağırlık koyma amacıyla da kullanıyor. Umut aracının Mars yörüngesine girdiğini dünyaya duyurmak için düzenlenen gösteri toplantısında ön planda bir kadın bakan yer aldı. 

Sarah Al Amiri BAE’nin ileri teknoloji bakanı ve aynı zamanda BAE uzay ajansının da başkanı. Umut misyonuyla ilgili medyayı bilgilendirme görevini Sarah Hanım üstlendi. 

BAE’in aracı Hope Mars’a giden tek uzay aracı değil. Bu hafta Çin ve ABD uzay araçlarının da kızıl gezegenin yörüngesine girmesi bekleniyor.

Çin ve ABD’nin uzay araçları sadece yörüngede kalmayacak, Mars’a inecekler de. 

Musk götüreceği yolcularla Mars’ta koloni kurmayı düşlüyor; orada hal-i hazırda hayat bulunmasa bile hayat kurulabileceği inancında. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ilan edilen Türkiye’nin aya yolculuk projesine Musk’ın da katkıda bulunması söz konusu. Musk’ın SpaceX şirketi bu yıl ocak ayında fırlatılan Türksat 5A iletişim uydusunu para karşılığı uzaya taşımayı üstlenmişti. “Aya gidilecek” açıklamasını yapmadan önce de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Musk’la bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği açıklandı. 

Acaba Musk, “Neden ay, Mars’ı düşünsenize” demiş midir o görüşmede? 

Hope Probe Mars’a varana kadar 493 milyon km yol kat etti, seferi 7 ay sürdü. Ay ise dünyamızdan 400 bin km uzakta. 

BAE’nde Umut’la ilgili haberler yedi ay boyunca hiç eksilmedi; son birkaç gündür de Körfez ülkelerinde yer gök bu haberle inliyor. Bizde ise “Aya gidilecek” müjdesi nedense fazla ilgi çekmedi. 

[“O kadar milyar dolar nereden bulunacak?” sorusu bence havada kalıyor. Dolar-faiz çekişmesinden haklı çıkabilmek için 120 milyar dolar harcandı; ABD ile pazarlıkta “Kullanmayacağız” sözü verilmeye hazırlanılan S-400 sistemi için Ruslara 2,5 milyar dolar ödenmedi mi?]

“Eller aya, biz yaya” denkleminin bozulacağına inanan mı yok acaba? 

Umut zenginin uzay aracının adı ise fakirin de ekmeği…

Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.