1. YAZARLAR

  2. Hasan Cemal

  3. Askeri vesayet, askeri harcamalar!
Hasan Cemal

Hasan Cemal

T24
Yazarın Tüm Yazıları >

Askeri vesayet, askeri harcamalar!

A+A-

 

TESEV raporundan: “Değişiklikler, yeni Sayıştay Yasası’nı daha da geri götürmüş ve Sayıştay’ın varlık nedeni olan bağımsızlığını önemli ölçüde sekteye uğratırken, gerek askeri gerek sivil kurumların harcamalarının denetimini neredeyse ortadan kaldırır bir nitelik kazanmıştır.”

 

Demokrasilerde rastlanmaz ‘askeri vesayet’e. Bunun istisnası yoktur. Askeriye, bütün demokratik rejimlerde ‘seçilmiş sivil otorite’ye tabidir.
Türkiye de bu yola girdi.
Askeri vesayet çözülüyor.
Ama henüz tamamlanmış bir süreç değil. Bu yolda isabetli adımlar atmış olan Ak 
Parti iktidarı bazı açılardan ayak sürüyor, bazen de geri adımlar atıyor.
Bu konuya Prof. Eser Karakaş geçen günkü bir yazısında Öğretim Birliği meselesi çerçevesinde değindi.
Öğretim Birliği Yasası, eski deyişle, Tevhid-i Tedrisat Kanunu 3 Mart 1924 tarihini taşır.
Askeri okullar da bu yasanın gereği olarak 1924’te 
Milli Eğitim Bakanlığı’na devredilir.
Ama bir yıl sonra bu değişir. Askeri okullar 1925’te yeniden 
Milli Savunma Bakanlığı’na devredilir. Böylece, Öğretim Birliği Yasası’nı ilk delen askeriye olur.
Eser Karakaş, Star gazetesindeki köşesinde ‘Tevhid-i Tedrisat’ın artık değiştirilmesi gerektiğini bazı haklı gerekçelerle anlatırken, askerin bugün de ‘sivil 
denetim’den kaçmaya devam ettiğine dair şu örnekleri verdi: 
“Aradan yaklaşık doksan sene geçmiştir ama askeri okullar konusunda bir değişiklik yoktur.
Ombudsman Kanunu çıkmaktadır ama askeriye büyük ölçüde bu kanunun da kapsama alanının dışına çıkarılmıştır.

Anayasa, Cumhurbaşkanı’na bağlı bir Devlet Denetleme Kurulu ihdas etmektedir ama askeriye yine bu anayasa maddesinin de kapsama alanının dışındadır.” (Star, 14 Ekim, s. 8)
Eser Karakaş’ın verdiği bu örneklere Sayıştay Yasası ya da askeri harcamaların demokratik, sivil denetimi de eklenebilir.
Bu konuda TESEV bir rapor hazırladı. Lale Kemal’in imzasını taşıyan raporun uzun bir adı var:
Zayıf Kalan Meclis İradesi: Yeni Sayıştay Yasası’nda Askeri Harcamaların Denetim Sorunu.
Bu konuda Ak Parti iktidarı 2004’te AB’ye uyumun bir gereği olarak anayasa değişikliğine gitmişti. Bununla ilgili yeni Sayıştay Yasası ise özellikle askeri bürokrasiden kaynaklanan nedenlerle altı yıllık bir gecikmeyle çıkmıştı.
Konuyla ilgili olarak TESEV raporunun girişinde şu satırlar yer alıyor:
“Elinizdeki bu rapor, askeri bürokrasinin sivil demokratik denetiminin sağlanmasında, dolayısıyla vesayet rejiminin sonlandırılmasında önemli rol oynayan askeri harcamaların denetimi konusuna yoğunlaşırken, yeni Sayıştay Yasası’ndaki zafiyetleri, bu zafiyetlerin demokrasiye olumsuz yansımaları açısından da irdelemektedir.
Bu bağlamda, hem askeri harcamaların denetiminin demokratikleşme sürecinde taşıdığı önem konusunda kamuoyunda farkındalık yaratmayı hem de vatandaşı temsilen Meclis’te bulunan milletvekillerinin bu alandaki irade eksikliklerine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.
Bu arada düşülmesi gereken önemli not, raporun yayına hazırlandığı sırada Ak Parti hükümeti tarafından 29 
Haziran 2012 tarihinde, bir son dakika girişimiyle Meclis’ten geçirilmiş olan yeni Sayıştay Yasası’na ilişkin değişikliklerdir.
Bu değişiklikler, maalesef yeni Sayıştay Yasası’nı daha da geri götürmüş ve Sayıştay’ın varlık nedeni olan bağımsızlığını önemli ölçüde sekteye uğratırken, gerek askeri gerek sivil kurumların harcamalarının denetimini neredeyse ortadan kaldırır bir nitelik kazanmıştır.”
Durum böyle.
Askeri vesayet çözülüyor.
Ama bu bir süreç.
Ve bu süreci tıkayan, kesintiye uğratan gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Askeri vesayetin noktalanması için 
gerekli
 kurumsal dönüşümler henüz hayata geçmiş değil.
İlgililere duyurulur.

Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.